11 Eylül 2014 günlü Resmi Gazete’de yayımlanan “Torba Kanun”un 142. maddesiyle Ekonomi Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 36. maddesinde yapılan değişiklikle Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK), bu Bakanlığa bağlandı.
İşin hukuksal boyutu, özellikle yasanın çıktığı günlerde çeşitli yönleriyle, yer yer de sert bir biçimde tartışıldı. Konumuz bu tartışmalara katılmak değil. Türk Dışticaret Vakfı olarak bu gelişmeye sadece “Dünya Türk İşadamları Kurultayları” penceresinden bakacağız.
Okuyucunun bağlantı kurabilmesi için şu şekilde özetleyebiliriz: Dünya genelinde faaliyet gösteren Türk iş adamlarının bir araya getirilmeleri ve bu birliktelikten, önce ticari işbirliği sağlanması, orta vadede de güçlü bir lobi yapılanmasına gidilmesi fikri, ilk defa Türk Dışticaret Vakfı Başkanı Sayın Ertuğrul Önen’in bir projesi olarak 1995 yılında ortaya atılmış ve ilk Kurultay, 40’a yakın ülkeden yaklaşık 1.000 kişilik bir katılımla İstanbul’da yapılmıştır. Kurultay Başkanlığını merhum Sakıp Sabancı üstlenmiştir. Takip eden süreçte, 2006 yılına kadar, iki yılda bir aksatılmadan, beş kez daha düzenlenen Kurultaylara, Türkiye’de dahil 60’ın üzerinde ülkeden toplam 10.000 civarında Türk girişimcisi katılmıştır. İkili ticari ilişkiler kurulmuş, önemli bağlantılar yapılmış, ülkemiz, Çinliler, İtalyanlar ve Musevi Toplumu’nun başarılı bir şekilde uyguladığı “etnik ticaret” yolunda umut veren bir süreç başlatmıştır.
Kurultaylar, 2000 yılından itibaren, aynı çatı altındaki kardeş kuruluşumuz “Dünya Türk İşadamları Vakfı” ile birlikte yapılmaya devam edilmiş, tüm Kurultaylarımıza Cumhurbaşkanlarımız ve Başbakanlarımız, genellikle bizzat gelerek, girişimcilerimiz yüreklendirmişler ve kurultayları himayeleri altına almışlardır.
2006 yılından sonra, Kurultayların artık bir lobi çizgisine taşınması fikrinden hareketle, tüm veri tabanı ve know-how Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne devredilmiştir. TOBB, devraldığı son derece oturmuş ve kurumsal bir yapıya kavuşmuş olan Kurultayları, Vakıflarımızın bütün uyarılarına rağmen yüzü aşkın iş konseyi yapılanması içine, sıradan bir iş konseyi hüviyetiyle monte etmiştir. Türk Dışticaret Vakfı ve Dünya Türk İşadamları Vakfı tarafından, iki senede bir yapılarak geleneksel hale getirilen ve 1996-2006 arasında büyük heyecan yaratan Kurultaylar, geleneksel yapısından ve temel işlevinden uzak düşmüştür. TOBB, 2006 yılından bugüne kadar geçen sekiz yıllık süre içinde, biri “Yeniden Kuruluş!” denilebilecek organizasyon olmak üzere, ancak iki Kurultay yapabilmiştir.
Çok özel, nev’i şahsına münhasır bir kurumsal yapı, maalesef kısa sürede çok yıpranmış, adeta unutulmuştur. DEİK’in Ekonomi Bakanlığı’na bağlanmasının, bu işe gönül veren; daha da önemlisi, projeyi ortaya atarak hayata geçiren ve 6 kez başarıyla organize eden Türk Dışticaret Vakfı ve Dünya Türk İşadamları Vakfı yöneticileri olarak bizleri, yazımızın başlığını oluşturan “Dünya Türk İşadamları Kurultayları Yeniden Canlanır mı?” sorusuna yöneltmektedir.
Sorunun cevabını önümüzdeki “haftanın Yorumları” köşemizde verme gayreti içinde olacağız.
