O. Ertuğrul ÖNEN
Ülkelerin zenginliğinin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) büyüklüğü ile ölçülemeyeceği, öyle olsa Hindistan’ın ve ülkemizin zengin İsviçre’nin Lüksemburg’un fakir ülkeler kategorisinde yer alacağını, oysa, gerçek zenginliğin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’dan o ülkenin bireylerine düşen payla ölçüleceğini ifade etmiştik.
Dilerseniz bu zenginlik sıralamasını örneklerle oluşturduğumuz bir tablo ile bir kez daha anımsayalım.
|
Kişi Başına GSYH, Cari Fiyatlarla ABD $ |
|
| 1. Lüksemburg | 107.476 |
| 2.Norveç | 99.558 |
| 7.İsveç | 55.245 |
| 10.ABD | 49.965 |
| 12.Japonya | 46.720 |
| 18.Almanya | 41.514 |
| 25.İspanya | 29.195 |
| 31.Yunanistan | 22.083 |
| 50.Macaristan | 12.622 |
| 57.Türkiye | 10.666 |
| 58.Malezya | 10.380 |
| 65.Romanya | 7.643 |
| 81 Çin | 6.188 |
| 134. Hindistan | 1.489 |
Görüleceği üzere refah sıralamasının en önlerinde küçük Avrupa ülkeleri yer alırken, önemli sanayi ülkeleri de onları izlemektedir. Teknolojik gelişmesini tamamlamamış, bizim gibi ülkeler orta sıralarda yer alırken Asya ve Afrika’nın kalkınmış ülkeleri ile bu kıtaların büyük nüfus yoğunluğuna sahip ülkeleri ise alt sıralarda kendilerine yer bulmaktadırlar.
Gelişmiş ekonomilerle gelişmekte olan ve geri kalmış ekonomilerin Gayri Safi Milli Hasıla’larının oluşumunda da karakteristik özellikler dikkat çekmektedir. Bu tespitimizi daha iyi anlatabilmek üzere muhtelif gelişme düzeyindeki ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’larının sektörel dağılımını gösteren bir tabloyu sizlerle paylaşmak isteriz.
|
2012 GSYH Sektörel Dağılımı (%) |
||||||
|
Sanayi |
|
|||||
|
Ülke |
GSYH(Milyar ABD $) |
Tarım |
Toplam |
İmalat |
Hizmet |
|
|
Almanya |
3.399,59 |
0,87 |
27,92 |
20,73 |
71,21 |
|
|
Fransa |
2.612,88 |
1,76 |
19,06 |
10,73 |
79,17 |
|
|
İspanya |
1.349,35 |
2,72 |
26,06 |
12,75 |
72,22 |
|
|
ABD |
15.684,80 |
1,25 |
20,15 |
12,90 |
78,60 |
|
|
Güney Kore |
1.129,60 |
2,70 |
39,24 |
31,20 |
58,06 |
|
|
Bulgaristan |
51.08 |
5,61 |
31,14 |
16,56 |
63,25 |
|
|
Romanya |
167,40 |
7,43 |
40,97 |
29,92 |
51,58 |
|
|
Macaristan |
125,51 |
3,53 |
31,03 |
23,23 |
65,44 |
|
|
Türkiye |
789,26 |
9,14 |
27,88 |
18,59 |
62,98 |
|
|
Çin |
8.358,36 |
10,05 |
46,64 |
29,52 |
43,32 |
|
|
Malezya |
303,53 |
10,11 |
40,73 |
24,27 |
49,16 |
|
|
Mısır |
257,29 |
13,95 |
36,72 |
15,21 |
49,34 |
|
|
Hindistan |
1841,72 |
17,39 |
25,75 |
13,53 |
56,86 |
|
2 nolu tablo ve 1 nolu tablo ile birlikte değerlendirdiğimizde zengin, gelişmiş ülkelerde hizmet sektörünün payı istisnalar dışında genelde % 70 – %80 aralığındadır. Bu ülkelerde tarım sektörünün payı % 1 ile %3 arasında değişmektedir. Ülkeler geliştikçe Hizmet sektörünün payı büyümekte, Sanayi sektörünün içinde imalat sanayinin payı artmakta ve Tarım sektörünün payı küçülmektedir.
Nitekim, ülkemizde 1999 yılında Tarım’ın payı 11.54 iken 2012 yılında 9.14’e gerilerken, Hizmet sektörünün payı %55.64’den %62.98’e yükselmiştir.
Gelişmiş ekonomiler, gelişmişliklerini sürdürebilmek, gelişmemiş ekonomiler ise gelişmiş ekonomiler düzeyine yükselebilmek için Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’larının bir bölümünü tasarruf etmek ve bunu yatırıma dönüştürmek durumundadırlar.
Ülkelerin tasarruf durumunu tablo halinde bilgilerinize sunuyoruz.
|
YURTİÇİ TASARRUFLAR / GSYH (%) |
|||
|
|
2002 |
2007 |
2012 |
|
ALMANYA |
20.07 |
26.71 |
24.22 |
|
İNGİLTERE |
22.33 |
27.15 |
27.83 |
|
İSPANYA |
23.38 |
20.98 |
18.63 |
|
YUNANİSTAN |
15.79 |
12.11 |
10.23 |
|
ABD |
18.11 |
17.31 |
16.34 |
|
GÜNEYKORE |
30.51 |
31.50 |
31.37 |
|
TAYVAN |
28.03 |
31.69 |
30.00 |
|
BULGARİSTAN |
17.31 |
8.89 |
22.50 |
|
MACARİSTAN |
18.70 |
15.17 |
19.17 |
|
ROMANYA |
18.67 |
17.57 |
23.12 |
|
TÜRKİYE |
17.35 |
15.23 |
14.01 |
|
ÇİN |
40.30 |
51.85 |
51.20 |
|
MALEZYA |
32.74 |
38.77 |
31.84 |
|
MISIR |
18.98 |
22.92 |
12.65 |
|
PAKİSTAN |
19.01 |
14.28 |
22.85 |
Görüldüğü üzere bu 10 yıllık tabloya göre, gelişmiş Avrupa ülkelerinde milli tasarrufların GSYH oranı % 20’lerin üzerindedir ve istikrarlı bir seyir izlemektedir.
Avrupa Birliği’nin Bulgaristan, Romanya ve Macaristan gibi yeni üyeleri zaman zaman istikrarsızlıklar gösterseler de AB ortalamalarını yakalamış görünmektedirler.
Uzak Doğu’nun Güney Kore, Tayvan ve Çin gibi gelişmiş parlayan ekonomilerinde milli tasarruflar – GSYH oranı Avrupa ekonomilerinin de üzerindedir.
Ülkemizde 2002 yılında % 17.35 olan milli tasarruflar-GSYH oranı 2007’de % 14.78’e, 2012’de ise % 12.85’e gerilemiştir. Diğer bir ifade ile toplumuzun tasarruf eğilimi gerilemiş ve sabit sermaye yatırımları için daha az kaynak yaratır duruma düşmüştür.
Milli tasarruflar bir ülkenin kalkınması, istihdam yaratması için gerekli olan sabit sermaye yatırımların en önemli dayanağıdır. Bu gereği milli tasarruflarla karşılayamadığımız zaman bedeli karşılığında başka ülkelerin tasarruflarını kullanarak o ülkelere kaynak aktarmak durumunda kalıyorsunuz.
Almanya, İngiltere, İspanya, ABD gibi gelişmiş ülkelerin tasarruflarının yapacakları sabit sermaye yatırımlarını rahatlıkla karşıladığını ve hatta tasarruf bakiyesi kaldığını görmekteyiz.
|
2012 YILI GSYH SABİT SERMAYE YATIRIMLARI / GSYH (%) |
|||
| ÜLKELER | 2002 | 2007 | 2012 |
| Almanya | 18.42 | 18.49 | 17.46 |
| İngiltere | 17.14 | 17.82 | 14.48 |
| İspanya | 26.29 | 30.69 | 19.19 |
| Yunanistan | 22.48 | 26.60 | 13.14 |
| ABD | 21.40 | 22.11 | 18.64 |
| Güney Kore | 28.60 | 28.54 | 26.71 |
| Bulgaristan | 18.20 | 28.68 | 21.40 |
| Macaristan | 23.36 | 21.79 | 17.18 |
| Romanya | 21.29 | 38.20 | 26.71 |
| Türkiye | 16.72 | 21.42 | 20.27 |
| Çin | 36.26 | 39.11 | 45.63 |
| Malezya | 23.48 | 22.40 | 25.68 |
| Mısır | 17.81 | 20.85 | 16.73 |
| Pakistan | 15.28 | 20.45 | 10.92 |
Ancak Türkiye ve benzeri ülkelerde milli tasarrufların yapılması gereken sabit sermaye yatırımlarını karşılayamadığı, Güney Kore, Çin gibi ülkelerde ise tasarrufların o ülkelerin sabit sermaye yatırımlarının çok çok üstünde gerçekleştiği bir vakıadır.
Sonuç olarak, gelişmiş ekonomilerle, gelişmekte olan ekonomiler arasında Gayri Safi Milli Hasıla’nın kompozisyonundan, milli tasarrufların sabit sermaye yatırımlarının finansmanına yeterlilik oranına göre çok açık bir şekilde tespit edilebilen farklılıklar vardır.
Bir gün, borç alan değil, borç veren, yatırımlarını milli kaynakları ile finanse edebilen ekonomilerin arasında yer alabilmek en güçlü dileğimizdir.
