Önce 2018 Temmuz ayında dolar/TL paritesinin seyri ne olmuş, ona bakalım.
2 Temmuz 4,62
9 Temmuz 4,75
16 Temmuz 4,83
23 Temmuz 4,74
30 Temmuz 4,90
Bu bir aylık süre zarfında Türk Lirası’nın ABD doları karşısındaki değer kaybı % 6 olmuştur.
Biraz da, TÜİK’in Temmuz 2018 verilerini açıkladığı 29 Ağustos 2018 günü yayımlanan Dış Ticaret Haber Bülteni’ne göz atalım.
TÜİK, klasik yaklaşımıyla, verilerin karşılaştırmalarını bu yıl-geçen yıl ekseninde yapmaktadır. Bu şekilde de tablo aşağıdaki gibi oluşmaktadır:
Listeye bakıldığında, geçen yılın aynı ayına göre ihracatta % 11,6 oranında bir artış; ithalatta ise % – 6,9 bir azalma görülmAncak, kur sıkıntılarının yaşandığı dönemlerde “karşılaştırma” bir önceki yılın aynı ayı ile değil, “o” yılın önceki aylarıyla veya en azından bir önceki ayı ile yapılmalıdır. Şöyle ki (Milyon ABD Doları):
Kurun nisbeten dingin olduğu Haziran 2018 verileriyle Temmuz 2018 verilerini karşılaştırmalı olarak verdiğimiz bu tabloda, TL’nin değer kaybının doğal sonucu olarak ihracatın arttığı; buna karşın, tam tersi bir gelişme olması beklenen ithalatta ise hemen hemen aynı oranda bir artış olduğu görülmektedir.
Yine de bir süre daha sabretmeyi terih edip “bu bağlamda sağlıklı ve daha net bir analiz yapabilmek için, Ağustos ve Eylül verilerinin beklenmesi daha rasyonel bir yaklaşım olacaktır” demekle yetinelim ve tekrarlayalım:
“Bu gibi dönemlerde veri kıyaslamaları, bir önceki yılla değil bir önceki ayla yapılmalıdır.”
Ömer Berki