Cumhuriyet tarihimizde idari yapısında, belki de en çok değişiklik yaşayan kurum, iç ve dış ticaret işlerini bünyesinde barındıran yapılar olmuştur. Bu idari serüvenin akışı, kronolojik olarak aşağıdaki şekilde olmuştur:
- 1923 Umuru İktisadiye Vekâleti
- 1928 İktisat Vekâleti
- 1939 Ticaret Vekâleti
- 1949 Ekonomi (İktisat) ve Ticaret Vekâleti
- 1957 Ticaret Vekâleti (Daha sonra Ticaret Bakanlığı)
- 1971 (Mart) Dış Ekonomik İlişkiler Bakanlığı
- 1971 (Aralık) Ticaret Bakanlığı
- 1983 Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı
- 1995 Dış Ticaret Müsteşarlığı
- 2011 Ekonomi Bakanlığı
24 Haziran 2018 günü yapılan seçimlerden sonra oluşan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi sürecinde bugün (9 Temmuz 2018) saat 21.00’de açıklanacağı duyurulan yeni hükümette dış ticaret ve gümrük konularının bir araya getirileceği ve bu suretle “Ticaret Bakanlığı”nın yeniden kurulacağı dillendirilmektedir.
2011 yılındaki kamu reformunda dış ticaretten sorumlu Ekonomi Bakanlığı, gümrüklerden sorumlu Gümrük ve Ticaret Bakanlığı kurulduğundan bugüne kadar gerekçelendirerek söylediğimiz “yanlış bir idari yapılanma olmuştur” şeklindeki yorumlarımızı ve yazılarımızı değerli takipçilerimiz hatırlanacaktır. Eğer, bu akşam saat 21.00’de, Sayın Cumhurbaşkanı’nın seçim kampanyası sürecinde de ifade ettiği kompozisyon paralelinde bir “Ticaret Bakanlığı” kurulursa, bu oluşum ülkemiz dış ticareti açısından önemli bir gelişme olarak kaydedilmelidir. Zira, bazı konularda zaman zaman ciddi boyutlara varan çekişmelerin yaşandığı iki kurumun, dış ticaret ve gümrüğün aynı çatı altında bir araya gelmesi, özel sektör de dahil, tüm ilgililerce istenilen bir durumdur.
Ümidimiz ve beklentimiz, bu yeni “Ticaret Bakanlığı”nın, eski çekişmeleri ve “dış ticaretçi”-“gümrükçü” gibi mesleki hizipleşmeleri ve kayırmaları bir yana bırakarak, onlarca yıldır beklenen bu birleşmeden optimum faydayı sağlayacak bir çalışma düzeninin sağlanmasına ve genelde ülkemiz dış ticaretinin rasyonel bağlamda gelişmesine, özelde ülkemiz ihracatının konulan hedefler paralelinde artmasına katkı sağlamasıdır.
Son olarak, bu radikal kamu reformu ortamında biz de radikal bir öneride bulunalım: Bu akşam saat 21.00’de yeni Ticaret Bakanlığı bünyesinde bir araya gelecek genel müdürlüklerden “İhracat Genel Müdürlüğü” “İthalat Genel Müdürlüğü” ve “Gümrükler Genel Müdürlüğü” acaba tek bir genel müdürlük halinde örgütlense nasıl olur? Bizden tartışmaya açması…
Ömer Berki
