Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin yaptığı ön hazırlığa dayanılarak 2012 yılının Haziran ayında bir Yüksek Planlama Kurulu Kararı ile adı konan ve 11 yıllık bir ömür biçilen “2023 Yılında 500 Milyar $ İhracat Hedefi” iki yaş üç aylık oldu. Yetmiş beş yıllık insan ömrüne oranladığımızda “Hedef” yaklaşık 13-14 yaşa denk geliyor. Yani insanoğlunun en hızla geliştiği, boy attığı yaşlar. Geçen ay sonu TÜİK’in açıkladığı Ocak-Temmuz rakamlarından hareketle gelişimin ne seviyede olduğuna bir göz atalım.
TÜİK verilerine göre, Ocak-Temmuz arasındaki 7 aylık ihracatımız bu yıl (2014) içinde 93,5 milyar dolar olmuş. Düz bir mantıktan hareketle ve ince analizlere girmeden yapacağımız düz ve iyimser bir hesapla yıl sonu için 160 milyar dolarlık bir ihracat öngörüsünde bulunabiliriz.
“Hedef”in konulduğu 2012 yılında yola 152,5 milyar dolarlık yıllık performansla çıkan ihracatımız, 2013’te 151,8 milyar dolar olmuştur. Bu yıl 160 milyar dolar öngörümüzün gerçekleşeceği varsayımından hareket ettiğimizde hesap, uzun lafa gerek kalmadan kısa ve öz olarak şu şekilde ortaya çıkmaktadır: Alınan yol arpa boyudur! Ancak paniklememek gerekmektedir. Zira benzer bir durum, ülkemizin ilk “İhracat Stratejik Planı”nın ilk yıllarında da yaşanmış, takip eden yıllarda hedef tutturulmuştur.
Kısaca hatırlatalım: 1998-2006 İhracat Stratejik Planı’nda 2006 için 86 milyar dolarlık bir hedef belirlenmiş, ancak Plan’ın ilk uygulama yıllarında önce Uzak Doğu’da patlak veren finans krizi, hemen ardından yaşanan Rusya Krizi, Plan’ı fena halde tökezletmiş, takip eden süreçte ise önce 2001, sonra 2002 içsel krizleri ve bunların sonucu olan devâlüasyonlar, ihracatçılarımızın dış piyasaya tutunma gayretleri, devlet-özel sektör birlikteliğinde uygulanan pratikler 2006’da 85,5 milyar dolara ulaşmamızı sağlamıştır. Talihsizliklerle başlayan süreç, 2006’ya gelindiğinde hedefe ulaşma ile sonuçlanmıştır.
2023 ihracat serüveni de, çeşitli sıkıntılar nedeniyle yine talihsizliklerle başlamış ise de, bugün için tarihin tekerrür etmesini dilemek gerekmektedir. Hemen belirtelim, tarih umarız ki “içsel krizlerin” desteğinde tekerrür etmez.
Bitirmeden vurgulamak istediğimiz ve işin esasını oluşturan husus ise 2023 için öngörülen 500 milyarlık ihracat hedefinin 800 milyarlık ithalat pahasına gerçekleşmemesidir. Zira göstergeler elan bu yöndedir.
