Günün Haberi
“İstanbul Tahkim Merkezi için start verildi”
İstanbul Tahkim Merkezi’nin kurulması için ekonomi yönetimi start verdi. Merkez için Nisan ayında genel kurul yapılması bekleniyor.
Türkiye’de ilk defa hayata geçirilecek olan tahkim merkezinin, ilgili kanunda sayılan bu kurumların temsilcilerini beyan ettikten sonra 2 ay içerisinde yapılması gerekiyor. 31 Ocak’a kadar tüm kurum ve kuruluşlar temsilcilerini bildirdiği için bu koşullarda nisan ayına kadar genel kurul toplantısının yapılması bekleniyor. Bu toplantı ile birlikte Merkezin işleyişine ilişkin usul ve esaslar çizilecek, Türkiye için geç kalınmış bu alternatif çözüm merkezinin benzer merkezlere örnek olacak çizgisi belirlenecek, en iyi şekilde gerçekleştirmek üzere hedefler konulacak. Genel Kurul, kendi üyeleri arasından dört yıl için beş asıl ve dört yedek üyeden oluşacak olan yönetim kurulu seçecek. Ardından, taraflar tahkim kurullarına nasıl başvuracak? Hakemler nasıl seçilecek? Yargılama nasıl yapılacak? Kararlarda neler yer alacak? Bu kararlara karşı itiraz yerleri nereler olacak? gibi yönetmelikler belirlenecek ve ardından tanıtımı yapılacak. Bu durumda tahkim merkezinin faaliyete başlamasının 1 yılı bulması bekleniyor. Zaten eylem planında da Aralık 2015’e kadar personel istihdamı gerçekleştirilerek ve ikincil mevzuatı yürürlüğe konularak, Milli ve Milletlerarası Tahkim Divanının faaliyete geçmesi sağlanacağı yer alıyordu.
Günün Bilgisi
Tahkim, uluslararası ticaret alanında, gelişmiş ülkelerde yüz yılı bulan bir süreden beri yapılmaktadır. Hamburg, Londra, Paris (ICC), Bremen, Viyana, Liverpool, Chicago gibi kentlerin ticaret odaları veya ticaret borsaları, tahkimde adeta kemikleşmiş bir yapı oluşturmuşlardır. Örneğin, ülkemizin hemen hemen tekel durumunda olduğu fındık neredeyse bir asırdır Hamburg Borsası (Hamburger Warenverein) tahkim kurallarıyla satılmaktadır.
Böyle bir ortamda ülkemiz Milletlerarası Tahkim Kanunu’nu 2001 yılında kabul etmiş, o dönemde TOBB ve İstanbul ticaret Odası “Tahkim Kurallarını” duyurmuş, ancak bu işi aktive edememişlerdir. O gün bugün de bu alanda bir hareketlilik yaşanmamıştır.
Günün Terimi
Tahkim: Evrensel hukukta ve uluslararası ticaretteki kelime anlamı “hakeme başvurma” olarak tanımlanabilir. Bir ticari anlaşmazlık çıktığında, uyuşmazlığın, mahkemeye gidilmeksizin “Hakeme” (Hakem Heyeti’ne) başvurarak çözülmesi yöntemidir.
Günün Verisi
Uyuşmazlıkların çözüm yöntemleri konusunda tercih oranları.
Bu konuda bir istatistik bulunmamaktadır.
Aşağıdaki oranlar tahminlere dayanmaktadır.
Kapsam: Dünya
Ölçüt: 19 trilyon dolar seviyesindeki dünya ticaret hacmi (2013)
Not: 19 trilyon dolarlık dünya ticaretinin ne kadarının sözleşmeye dayandığı ve dolayısıyla ne kadarının “uyuşmazlıkların çözümü” ile ilgili hükümler içerdiği de bilinmemektedir.
Uyuşmazlıklarda sulh yolunun tercih oranı: % 2 (Küçük montanlı ihtilaflar)
Uyuşmazlıklarda sulh yolunun başarı oranı: % 60
Uyuşmazlıklarda arabuluculuk yolunun tercih oranı: % 1 (Küçük montanlı ihtilaflar)
Uyuşmazlıklarda arabuluculuk yolunun başarı oranı: % 40 (Sistem yeni)
Uyuşmazlıklarda tahkim yolunun tercih oranı: % 90 (Kısa süreç)
Uyuşmazlıklarda tahkim yolunun başarı oranı: % 100
Uyuşmazlıklarda mahkeme yolunun tercih oranı: % 3 (Uzun süreç)
Uyuşmazlıklarda mahkeme yolunun başarı oranı: % 100
Not: Tahminen % 4’lük bir sorun da, deyim yerindeyse “ortada” kalmaktadır.
