1990’ların sonlarına doğru ve özellikle 2000’li yılların başlarında,, gerek yüksek eğitim, gerekse özel kurs eğitimi boyutunda hareketlenmeye başlayan dış ticaret öğretisinde bugün gelinen noktada tablo, kuş bakışı şu şekildedir: YÖK’e bağlı fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokulu formatında 350 eğitim kurumu ile; sayısı bizce bilinmeyen muhtemelen yüzlerce kurs!
Bu kurumlar dış ticaret, uluslararası ticaret, lojistik gibi adlar altında eğitim programları düzenlemektedirler. Bazılarının müfredatları tarafımızca bilinmekle beraber, bazılarının nasıl bir içerikle bu eğitimleri uyguladıkları bilinmemektedir. Buna karşın, müfredatların birbirleriyle örtüşmedikleri ve yetersiz oldukları da kesinlikle bilinmektedir.
Dileğimiz, ümidimiz ve önerimiz, dış ticaret öğretisinin “Teslim ve Ödeme Şekilleri”, gibi klasik, konvansiyonel ve şablon konularına ek olarak, en azından aşağıda bazı örnekleri verilen nisbeten “komplike” konularda ortak bir müfredat uygulanması ve bu suretle sektörün hizmetine sunulacak gençler için bir “asgari müşterek” sağlanmasıdır.
- Pan Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyonu sistemi,
- Dahilde İşleme Rejimi bağlamında telafi edici vergi uygulaması,
- Tecil-terkin uygulamaları,
- 1/95’in ve 1/98’in analizi,
- Deniz konşimentosu, işlevi ve kıymetli evrak olma özelliği,
- Mal mukabili ihracatta risk yönetimi,
- Gümrük Yönetmeliği’nin ekleri,
- Bir mal satış sözleşmesinin analizi
ve daha onlarca konu, yukarıda da ifade ettiğimiz gibi, karmaşıktırlar. Ancak iyi ve donanımlı bir dış ticaretçi olabilmek için bu ve benzer konuların da bilinmesi gereklidir diye düşünüyoruz.
Bu vesileyle, Türk Dışticaret Vakfı’nın, bu görüş ve öneri paralelinde YÖK ve/veya eğitim kurumlarıyla ortak bir çalışma yürütmeye hazır olduğunu da ilgililerin bilgisine getirmekte fayda görüyoruz.
Ömer Berki
