O. Ertuğrul ÖNEN
Gelişmemiş toplumların genel kabulü, ülkeye, millete hizmet için mutlaka önemli makamlarda, mevkilerde bulunmanın şart olduğu yolundadır. Millete sanki bakanlardan, milletvekillerinden, paşalardan, valilerden, hani mürekkep yalamışların önemli sayılanlarından başkası hizmet edemezmiş gibi bir ön kabul vardır. Yine bu kesim için “Millete hizmet cezasız kalmaz.” şeklinde kısmen doğru kabul edilebilecek bir ortak görüş vardır ki, neredeyse “Sen sen ol, sakın millete hizmet etmeye kalkışma.” gibi de yorumlanabilir.
Değişik aşamalarında yaşamımın 12 yılını Almanya’da geçirdim. Doğup büyüdüğüm, kültürü genlerime işlemiş toplumumuzla, birçok yönüyle beni etkileyen o toplumun hizmet anlayışını, topluma yararlı olma felsefesini sıklıkla karşılaştırma durumunda kaldım. Gördüğüm bu iki toplumun “ülkeye, millete hizmet” anlayışının çok farklı olduğuydu.
Bizde yönetenler halka hizmet etmek için değil, sanki halka buyurmak için o makam ve mevkilere gelmiş gibidirler. Millete yukarıdan bakmak genel yaklaşımlarıdır. Onlar millete Tanrı’nın bir lütfudur. Onlar millete değil, millet onlara hizmet için vardır. Bu nedenledir ki sıfatları “koca”dır. Halk tarafından “Koca bakan yalan söyler mi?”, “Şimdi koca vali’ye mahcup olmayalım.” gibi onları yücelten cümlelerle anılırlar. Onların altındakilerin millete, ülkeye hizmette esameleri okunmaz. Çiftçi de neymiş! Allah’ın köylüsü… Onlar milleti doyuran değil, milletin lütfedip ürettiklerini alıp yaşamlarını sürdürmelerine katkıda bulunduğu, gözden ırak, gönülden ırak olanlardır.
Çamur içindeki tarlalarda dökülen terlerin, üzerlerinden akıp giden bulutlardan iki damla yağış için yakarışlarının, doğanın tüm hışmına açık cansiperane uğraşlarının o “koca” lakaplıların hizmetleri kadar değeri var mıdır; onlar da millete hizmet etmekte midirler? Yerin yedi kat altında, karanlığın soğukluğunda alın teri döken, sıklıkla canlarıyla sınananların; kızgın fırınların önünde, su gibi akan cevher derelerinin başında, yerden yüzlerce metre yükseklerde gece gündüz demeden ekmeklerine alın teri katanların millete hizmette bu “koca” lakaplılar kadar değerleri yok mudur?
Bir vidayı olması gerektiği gibi sıkmak için özen göstermek, çalışma saatlerini dolu dolu çalışarak geçirmek, hatır gönül dinlemeden kamu yararı neyi gerektiriyorsa denetimiyle onu sağlamak vatana, millete hizmet değil midir? Kar, kış, sıcak, soğuk demeden gece gündüz güven içinde yaşamamız için göğsünü siper edenlerin, kanını, canını ortaya koyanların vatana ve millete hizmeti o çok mürekkep yalayanlardan daha mı değersizdir?
Almanya’da geçirdiğim yıllarda herkesin mesleği ve işiyle gurur duyduğunu, yalnız gurur duymakla kalmayıp işini hukukun, ilmin, tekniğin gereklerine harfiyen uyarak yerine getirdiğine o kadar çok tanık oldum ki… Kimsenin kimseye işi, mesleği açısından üstünlük taslamaya, küçümsemeye teşebbüsü bile aklından geçirmediğini; en basit işi yapanların dahi hiçbir aşağılık kompleksine sahip olmadıklarını hep imrenerek izlemiş ve bizim toplumumuzda da benzerine tanık olmaya özlem duymuşumdur. Oralarda işin niteliği değil, nasıl yapıldığı önemlidir. Bir fabrikada yürüyen bandın başında görevi yalnızca dakika başı birkaç vida sıkmaktan ibaret kişi, bu işi bir cerrah titizliği ve sorumluluğuyla yaparak milletine, ülkesine hizmet ettiği bilincindedir. Sokaklarını süpüren temizlik işçisinin sorumlu olduğu bölgeyi pırıl pırıl yaparken aldığı haz, bir öğretim görevlisinin, bir hâkimininkinden az değildir.
Oralarda önemli olan, yaptığı iş her ne ise onu en iyi yaparak ülkeye ve millete hizmet etmektir. Makam, mevki teferruattır. Bana göre yaptığı iş ne olursa olsun, işini iyi yapan ülkesine ve milletine en iyi hizmet edendir. Bakınız, Büyük Atatürk ne demiş: “En büyük makam, en büyük hak çalışanlara ait olacaktır.” Başka söze ne gerek!
