Ömer BERKİ
Dünya ve ülkemiz ticaretinde, gelişen teknolojiye paralel olarak ciddi bir “Blockchain” rüzgârı esiyor. Bu rüzgâr, şiddetlenerek, kısa sürede fırtınaya dönüşme eğiliminde. Ağustos ayının sonlarında Ticaret Bakanı Sayın Ruhsar Pekcan’ın açıkladığı “İhracat Ana Planı”nın omurgası da “dış ticarette blockchain uygulaması” oldu. Teknolojiye uymak bir zorunluluk, bunda en ufak bir şüphe yok.
Dış ticarette blockchain konusunda Ticaret Bakanlığı’nda, İhracat Genel Müdürlüğü bünyesinde bir de Daire Başkanlığı kurulmuş durumda. Bu birimin adı “Davranışsal Kamu Politikaları ve Yeni Nesil Teknolojiler Daire Başkanlığı”. Çalışmalar da Eylül 2016’da başlamış.
Bakanlık yetkilileri “Gelişmiş ülkeler ve birçok uluslararası kuruluş bu teknoloji için altyapısını hazırlarken biz de bunun gerisinde kalmak istemiyoruz” diyorlar. İşin özetinin, kurulacak çok sağlam ve entegre bir elektronik sistem ile özellikle belge karmaşasının ortadan kaldırılması suretiyle işlemlerin hızlandırılması ve sonuçta verimliliğin arttırılması olduğu anlaşılıyor. Bakanlık yetkililerinin verdiği örnek şöyle: “Yurtdışına zeytinyağı satacaksınız, dört farklı kurum sizden ellinin üzerinde test istiyor. Burada birçok kurumun istediği testler çakışıyor. Birçok aktör var, Bakanlıklar, Laboratuvarlar vs. Tam bir blokzincir çalışması örneği. Yeni getirilecek sistemle tüm bilgiler blokzincir üzerinden paylaşılacak. Ürünlerin ülkeye giriş çıkış sürelerinde önemli ölçüde kısalmaların olacağını öngörüyoruz”.
Bu örnekten hareket ettiğimizde aslında sistemin odak noktasının, ülkemizin onlarca yıldır sorunu olan “kurumlararası koordinasyon, yetki çakışması ve çekişmesi” olduğu sonucuna varılıyor.
Adına “Blockchain” denilen bu akımın, kamu kurumları arasında ülkemizde öteden beri amansız bir hastalık olarak ön planda yerini alan “yetki kıskançlığının” çok ciddi bir “Brainchain” ile uygulamaya sokulması içten dileğimizdir.
Bu da esasen, temel olarak elektronik gümrüklemeyi düzenleyen ve ulusal mevzuatımızla, başka bir deyişle Gümrük Kanunumuzla henüz uyumlaştırılmamış 9 Ekim 2013 tarih ve 952/2013 sayılı Birlik (Avrupa Birliği) Gümrük Kodu’na (Union Customs Code) uyum için de bir ön şart, “hatta olmazsa olmaz”.
